βLand te koop, land te huur, spotgoedkoop en echt niet duurβ. Dit is één van de liedteksten uit de Surinaamse Cabaret Musical van het DOE theater, geproduceerd en geregisseerd door Henk Tjon en Thea Doelwijt in 1973. Een indrukwekkend theater spektakel. De tekst is echter ook voor 100% van toepassing op de Chinalco-deal. De wijze waarop deze regering omgaat met ons kostbaar landschap en bodemschatten liet ons denken aan deze song. A20, DOE en PRO wijzen deze werkwijze af.
Eerst was daar het Mennonieten vraagstuk, waarbij intenties onduidelijk waren, afspraken tegenstrijdig en de uitleg vanuit de regering beneden niveau. Nu worden we als samenleving met de Chinalco deal opnieuw geconfronteerd met een staaltje van onbehoorlijk bestuur. Het gaat hierbij om bauxietwinning in het Bakhuisgebied in West Suriname. Er zal daar zowel een mijnbouw- als een infrastructuur bedrijf worden opgezet.
De vraag is hoe het mogelijk is dat Surinaams grondgebied voor een appel en een ei wordt weggegeven. Zo wordt dat niet alleen door ons ervaren, maar ook door vele functionele groepen en burgers uit onze samenleving.
Zeer slecht voorbereid, meende de president, Suriname bij de viering van 49e Onafhankelijkheidsdag te verrassen met een overeenkomst gesloten tussen de Surinaamse regering en het Chinese mijnbouwbedrijf Chinalco. De alarmbellen begonnen overal te rinkelen, want de deal riep meer vragen op dan het beantwoordt, en terecht. Transparantie, duurzaamheid, betrokkenheid van de natie en deskundigen waren ver te zoeken.
De Nationale AssemblΓ©e werd overgeslagen bij zo een ingrijpende stap, wat de werking van onze democratie ondermijnt. Het lijkt erop dat in het geheim afspraken gemaakt zijn en zaken zijn bekokstooft in het voordeel van Chinalco en wellicht ook individuele personen aan Surinaamse zijde. Voor ons en vele Surinamers is deze werkwijze afkeurenswaardig!
Allereerst is daar het FPIC principe dat met de voeten is getreden. Dit staat voor Free, Prior en Informed Consent, wat betekent dat een plaatselijke gemeenschap het recht heeft om toestemming te geven of te onthouden voor voorgestelde projecten die invloed kunnen hebben op het land dat ze bezitten, bewonen of anderszins gebruiken. Logisch dat mede hierdoor de plaatselijke gemeenschappen hun afkeuring hebben uitgesproken over deze plannen. We staan pal achter hun benadering en verklaren ons solidair met de acties die zij voeren.
De achtergrond van het bedrijf Chinalco mag en moet zeker ook voor het voetlicht worden gebracht. Het bedrijf wordt beschuldigd van ernstige milieuschade, mensenrechtenschendingen en corruptie. De Toromocho mijn in Peru heeft ervoor gezorgd dat grote groepen lokale bewoners gedwongen werden te verhuizen. Vooral de milieuschade door de impact op de biodiversiteit is niet te overzien.
Surinaamse bauxiet deskundigen zijn bij de voorbereiding niet geraadpleegd en plaatsen eveneens vraagtekens achter deze deal. Ook milieu organisaties, de VES en andere functionele groepen roeren zich. Het is duidelijk dat het maatschappelijk middenveld zich niet kan vinden in deze deal. De belastingvoordelen die aan Chinalco verleend worden zijn eveneens een doorn in het oog van velen. Het zal niet vreemd zijn als bij de uitvoering een influx plaats zal vinden van goedkope arbeidskrachten, waardoor Surinamers en Surinaamse bedrijven kansen mislopen.
Er doen geruchten de ronde dat een Chinalco functionaris USD 35 miljoen aan steekpenningen zou hebben betaald aan een sleutelpersoon binnen de regering. Indien dit waar zou zijn is dit niets anders dan grootschalige corruptie, waar wij ons krachtig tegen verzetten.
Suriname behoort ons allen toe en zo een ingrijpende overeenkomst sluiten zonder transparantie en brede maatschappelijke betrokkenheid is zeer verwerpelijk en gaat in tegen de rule of law. Wij roepen als samenwerkende politieke organisaties daarom alle Surinamers op om met alle middelen die ten dienste staan ons te verzetten tegen deze overeenkomst. Deze MoU is niet in het belang van onze Natie en onze toekomst.
A20/DOE/PRO
